top of page
photo_2023-11-05_10-21-13.jpg

زندگی نامه الحاج سید فقیر شاه، مشهور به حاجی آقا صاحب.

الحاج سید فقیر شاه فرزند الحاج سید احمد شاه فرزند سید خطیب شاه فرزند سید الف شاه

 

الحاج سید فقیر شاه در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی مطابق دوازدهم ربیع الاول سال ۱۳۵۵هجری قمری در خانوادۀ متدین ، مذهبی، عارف و سادات متولد گردیده که چهار نسل آن همه اهل تصوف و عرفان بوده‏ اند و از طریقۀ قادریه که منسوب به شیخ عبدالقادر جیلانی است، پیروی مینمودند. الحاج سید فقیر شاه از همان آغاز کودکی شیفتۀ فراگیری علوم دینی بوده است. ذکاوت، تیزهوشی، همت بالا و ثروت که داشت وی را در راه فراگیری علوم یاد شده یاری نمود. دروس ابتدایی را در قریۀ شوراب ولسوالی تولک ولایت غور نزد آخند صاحب ملا محمد گرفت و به زودی وارد حلقه‏ های بزرگ علمی شد. مدت هشت سال را در فراگیری علوم شرعی در قریه یاد شده سپری و بعد از آن مدت دو سال از دورۀ تحصیلاتش را نزد استاد بزرگوار مولوی صاحب محمد فقیر در قریۀ سفیدان ولسوالی فارسی ولایت هرات سپری نمود. بعد از آن جهت ادامۀ تحصیلات خویش نزد مولوی صاحب ملا یعقوب به قریۀ ده قاضی ولسوالی ساغر رفته و مدت دوسال را در حلقات درسی شان اشتراک نمود و در سال 1334هـ.ش تحصیلات خود را به پایان رسانیده و در آنجا دستار بندی نمود.

ذکاوت بالای آن بزرگوار در جریان تحصیل زبان زد خاص و عام قرار داشت و اکثر همدوره های وی می‏گفتند که الحاج سید فقیر شاه یادگیری فیضی داشت که به زحمت کم بیشترین بهره را از درس‏ها می‏برد. بعد از ختم تحصیلات خود وارد مکتب تصوف و عرفان گردیده و به نزد محمد سرور جان فرزند آقا حیدر شاه در قریۀ سنجور ولسوالی کرخ ولایت هرات مرید گردیدند و بعد از سپری نمودن مراحل عرفانی از آن جناب اجازه کسب نمودند و بعد خود شان صاحب مریدهای زیاد گردیدند که اکثر مریدهای شان در ولسوالی ‏های تولک ولایت غور، چشت، اوبه و فارسی ولایت هرات و قادس ولایت بادغیس اقامت داشتند.

الحاج سید فقیر شاه بعد از سپری نمودن تحصیلات شرعی و عرفانی خویش از بودیجه شخصی خود یک مدرسه دینی تأسیس نمود که در حدود چهل طلبه به صورت شبانه روزی نزد آن‏ها مصروف آموختن و تحصیل علوم بودند. مصارف طلبه را شخصاً پرداخت و در تدریس شاگردان خود مشفقانه و دلسوزانه زحمت میکشیدند. موصوف در گسترش فرهنگ اسلامی نقش برازنده داشته، خدمات قابل قدری را انجام داده و درفش علم و دانش را برافراشته نگهداشته بودند. از سال 1334 الی سال 1357هـ. ش در مدرسۀ فوق الذکر مصروف تدریس بوده که انقلاب 1357هـ. ش و اغتشاشات داخلی منجر به تعطیلی مدرسۀ آنها گردید.

تعداد شاگردان آنها بسیار زیاد است و هیچگونه آمار از آنها در دست نیست، اما معروف ترین شاگردان وی قرار ذیل اند:

آخند صاحب ملا عبدلله از قریه جامی‏های منطقه دای؛

مولوی صاحب عبدلله از قریه تنگی نبات؛

مولوی صاحب محمد از قریه گرگی ولسوالی فارسی؛

مولوی صاحب غلام محمد از قریه چهار راه؛

مولوی صاحب فضل الدین از قریه اسکوان؛

الحاج سید محمد رفیق نادم؛

شاعر نامدار سید عبدالعزیز مشهور به خالو؛

آخند صاحب ملا سید رسول؛

آخند صاحب ملا محمد عمر و

مولوی صاحب غلام محمد جویا.

موصوف در دورۀ که مصروف تدریس بودند، خطابت مسجد جامع ولسوالی تولک را نیز به عهده داشتند که این مسؤولیت خطیر ایشان تا سال 1371هـ.ش همچنان ادامه یافت و اشخاص زیادی از فیوضات خطبه‏های علمی آن جناب بهره مند گردیدند.

در سال( ) جهت ادای فریضه حج از مسیر ایران کویت عراق عازم بیت الله شریف گردید و در جریان سفر در عراق به زیارت امام اعظم ابو حنیفه(رح) که امام مذهب شان و زیارت شیخ عبدالقادر جیلانی پیشوای طریقت خویش نیز مشرف شدند و در جریان سفر حج آن جناب، فرزندش غوث محمد جان، برادرش سید محمد رسول و مادر شان وفات نمودند که غم بزرگی بر دل آن جناب گذاشتند.

در سال 1364هـ.ش از طرف حکومت وقت به حیث نمایندۀ ولسوالی تولک در لوی جرگه دعوت گردید که بعد از برگشت در جریان جنگ های داخلی بین طرف‏های جنگ نقش میانجی را داشتند و از ریختن خون‏های زیادی جلوگیری نمودند. الحاج سید فقیر شاه در عین حال که عالم و دانشمند بی ‏نظیر بود از صفات اخلاقی برجسته نیز برخوردار بود، وی فرد خوش اخلاق ، جوانمرد، سخاوتمند، و خوش زبان بود که هر فرد آرزوی هم صحبتی آنرا داشت. زهد، پرهیزگاری و اخلاص در زندگی‏اش کاملاً آشکاربود.

در مسیر بازگشت از سفر حج در حالی که در آن زمان اکثر مردم به کتاب‏های معتبر دسترسی نداشتند وی یک کتاب خانه مجهز شامل تمام علوم رایج آنوقت را با خود هدیه نمود که پس از برگشت بخش عمدۀ از وقتش را صرف مطالعه آن کتاب‏ها می‏نمود و علاقه خاص به مطالعه داشت، حتی در جریان سفرهای خود نیز چندین جلد کتاب را به همراه خود حمل می‏کرد.

الحاج سید فقیر شاه علاوه بر مشغله‏ های علمی خود یک فرد عابد نیز بود که چندین چله را نیز سپری کرده است. در امور منطقوی علما و حکام آنزمان همیشه با وی مشورت می‏نمودند و اکثریت تصمیم‏ها نیز توسط آن جناب گرفته می‏شد. اطفال را زیاد دوست می‏داشت و با شفقت همراه شان رفتار مینمود و به همه مردم با خصلت نرم رفتار میکرد، اما در موارد ظلم و بی‏عدالتی یک شخص تند خوی بود. دسترخوانش همیشه به روی مهمان ها هموار بوده و هیچ شبی را بدون مهمان سپری نمیکرد. علاقه‏مندی خاص به سواری اسپ داشت و با وجود امکانات سفر به موتر همیشه سفرها و بازدید مریدهای خود را توسط اسپ انجام میداد. وی به سرودن اشعار عرفانی نیز مهارت کامل داشت.

سرانجام این وارث راستین پیامبر صلی الله علیه و سلم به اثر مریضی سرطان که عاید حالش گردیده بود، به تاریخ 30 اسد 1386هـ.ش به عمر 71 سالگی جان را به حق تسلیم نمود و در جوار پدر و جد بزرگوارش در زیارتگاه سید عبد الله علوی ولسوالی تولک به خاک سپرده شد و خاطرات خود را در دل همه افراد آن مرز و بوم جاویدانه نمود.

گرد آورنده، سید محمد سادات، نواده حضرت حاجی آقا صاحب

bottom of page